Październik miesiącem oszczędzania

Warto zatrzymać się na chwilę i przyjrzeć swoim finansom z nieco szerszej perspektywy. Końcówka roku sprzyja refleksji. Wakacyjne wydatki za nami, a świąteczne jeszcze przed nami. To taki spokojniejszy oddech w domowym budżecie. Doskonały czas, by pomyśleć o tym, czy w ogóle coś oszczędzamy, a jeśli tak – czy robimy to w sposób przemyślany i skuteczny.

Regularnie różne instytucje, w tym Polska Izba Ubezpieczeń, publikują dane pokazujące, jak wygląda rzeczywistość oszczędzania w Polsce. I choć w ostatnich latach widać delikatną poprawę – coraz więcej osób deklaruje, że ma możliwość odkładania pieniędzy – to nadal tylko niewielki procent robi to systematycznie. Wielu Polaków wciąż nie ma żadnej poduszki finansowej, a oszczędzanie na emeryturę to temat, który większość Polaków odkłada na „kiedyś”.

Dlaczego warto zacząć teraz

Długoterminowe oszczędzanie wciąż nie jest nawykiem większości Polaków. Z raportów wynika, że większość gospodarstw domowych w Polsce gromadzi oszczędności głównie na lokatach i kontach bankowych, które – choć bezpieczne – nie chronią realnie przed inflacją. Tymczasem, jeśli myślimy o stabilności finansowej, nie chodzi tylko o to, by „mieć coś na koncie”, ale by mieć konkretny, przemyślany i skuteczny plan na różne etapy życia: na nieprzewidziane sytuacje, na większe cele w perspektywie kilku lat i na to, co czeka w dłuższym horyzoncie – emeryturę.

Warto zacząć od podstaw, czyli od budowy poduszki finansowej. To nic innego jak rezerwa na trudniejsze momenty: utratę pracy, nagły wydatek, czasową chorobę. Taki bufor daje niesamowite poczucie bezpieczeństwa. Jeśli go nie masz, od tego warto zacząć. Nawet mała kwota, regularnie odkładana, po kilku miesiącach zacznie tworzyć realne zabezpieczenie. Osobne konto, automatyczny przelew co miesiąc, brak dostępu z aplikacji w telefonie, takie proste triki pomagają nie ruszać tych środków na co dzień.

Oszczędzanie to proces

Gdy już masz podstawy zabezpieczone, warto zacząć myśleć o oszczędzaniu w szerszym kontekście. Może planujesz remont mieszkania, zakup samochodu, a może chcesz zapewnić dziecku dobry start w dorosłość? Każdy taki cel finansowy wymaga odpowiedniego planu. I nie musi tu chodzić o znaczące kwoty. Kluczem dla osiągania efektów jest systematyczność. Oszczędzanie nie działa jak sprint, to raczej maraton. Efekty przychodzą z czasem.

Dobrze jest dopasować sposób oszczędzania do czasu, jaki mamy na realizację celu. Krótsze cele warto wspierać bardziej bezpiecznymi formami – jak obligacje skarbowe czy fundusze pieniężne. Dłuższe horyzonty, jak choćby zakup mieszkania czy edukacja dziecka za kilka lat, mogą być wspierane przez fundusze inwestycyjne, akcje, a nawet nieruchomości. Warto rozważyć zmianę klas aktywów w czasie, aby im bliżej zakładanych celów, tym bezpieczniejsze narzędzia dobierać. Najważniejsze jest to, by nie trzymać wszystkiego w jednym miejscu. Różne cele, różne strategie, róże narzędzia pozwalają zbudować stabilny i odporny portfel finansowy.

A co z emeryturą?

To temat, który często wydaje się tak odległy, że często odkładany jest na później. Ale czas działa tu na korzyść oszczędzającego. Im wcześniej zacznie, tym mniej musi odkładać każdego miesiąca, a przy zachowaniu systematyczności oszczędzania, sukces jest na wyciągnięcie ręki. Niestety, wielu Polaków nie ma żadnych dodatkowych oszczędności emerytalnych poza obowiązkowym systemem ZUS. Tymczasem już dziś wiadomo, że przyszłe emerytury będą znacznie niższe niż obecne zarobki. To efekt zarówno zmian demograficznych skutkujących mniejszą liczbą urodzeń jak i coraz dłuższym czasem życia Polaków. To nie jest czarnowidztwo, tylko matematyka.

Na szczęście są narzędzia, które mogą nam pomóc. Indywidualne Konta Emerytalne (IKE), Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) czy Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK). To sposoby, by odkładać regularnie, korzystać z ulg podatkowych lub dopłat od pracodawcy i państwa, a przede wszystkim by budować swoją finansową niezależność na starość. Warto przyjrzeć się tym opcjom, nawet jeśli dziś emerytura wydaje się daleko. Bo za kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt lat to właśnie te środki mogą dać nam swobodę życia bez stresu o rachunki.

Mały krok dziś, wielka różnica jutro

Październik, jako miesiąc oszczędzania, może być świetnym pretekstem, by coś zmienić. Nie trzeba od razu rewolucjonizować swojego życia. Wystarczy przelać symboliczną kwotę na osobne konto lub wybrany produkt ubezpieczeniowy i postanowić o regularnym odkładaniu takiej kwoty. Można skorzystać z pomocy doradcy, wypełnić formularz, skorzystać z jednego z wielu dostępnych w internecie kalkulatorów długoterminowego oszczędzania. Zrobić pierwszy krok.

Najważniejsze, żeby zacząć. Reszta przyjdzie z czasem, z nawykiem, z dyscypliną, z lepszym rozumieniem własnych finansów. A za kilka lat podziękujesz sobie, że w październiku 2025 roku postanowiłeś wziąć sprawy w swoje ręce.

Przykładowe produkty, które pomogą w długoterminowym oszczędzaniu:

1. IKE – Indywidualne Konto Emerytalne
Dobrowolna forma oszczędzania na emeryturę z korzyściami podatkowymi. Zyski są zwolnione z „podatku Belki”, jeśli środki są wypłacone po osiągnięciu wieku emerytalnego.

2. IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
Również forma indywidualnego oszczędzania emerytalnego, z dodatkową ulgą podatkową: wpłaty można odliczyć od podstawy opodatkowania w danym roku, co daje natychmiastową korzyść w PIT.

3. PPK – Pracownicze Plany Kapitałowe
System długoterminowego oszczędzania współfinansowany przez pracownika, pracodawcę i państwo. Oszczędzanie jest automatyczne i korzystne dzięki dopłatom i niskim opłatom.

4. PPE – Pracowniczy Program Emerytalny
Dobrowolny program oferowany przez niektórych pracodawców, w którym składki finansuje firma. Pracownik korzysta z dodatkowego oszczędzania na emeryturę bez własnych wpłat.

5. Ubezpieczenia posagowe dla dzieci
Produkty umożliwiające gromadzenie środków dla dziecka, np. na start w dorosłość, studia czy mieszkanie – często z gwarantowaną sumą wypłaty po określonym czasie.

6. Dobrowolne ubezpieczenia emerytalne oferowane przez towarzystwa ubezpieczeniowe
Gotowe programy długoterminowego oszczędzania z komponentem ochronnym, często z gwarancją kapitału lub minimalnego zysku.

7. Produkty strukturyzowane z ochroną ubezpieczeniową
Złożone produkty inwestycyjne z komponentem ochronnym, umożliwiające oszczędzanie na konkretny cel w określonym czasie.