Jak czytać prognozy pogody, czyli co każdy człowiek powinien wiedzieć o prognozowaniu?
Większość ludzi ogląda prognozy pogody w telewizji. Dzięki temu mniej więcej wiemy, jaka będzie pogoda następnego dnia. Jednak, powiedzmy sobie szczerze, to za mało! Prognozy mogą się szybko zmieniać, to co prognozowane jest wieczorem, może być już rankiem nieaktualne. Za to numeryczne modele prognozy pogody aktualizowane są na bieżąco. Wystarczy zainstalować sobie aplikację lub korzystać z takich modeli w internecie, by być lepiej poinformowanym. Zwłaszcza, gdy planujemy spędzić aktywny dzień w terenie, a pogoda może nas zaskoczyć. Umiejętna obserwacja i rozumienie danych pogodowych są niezbędne, gdy np. wybieramy się na górską jesienną wycieczkę. Co warto wiedzieć o prognozowaniu?
Tekst przygotował Jarosław Turała, bloger, meteorolog pasjonat, który prognozuje pogodę na „Sorry. Taki mamy klimat” czyli pogoda pod oknem Jarosława Turały.
Jak czytać prognozy pogody – wyż, niż i co z tego wynika?
Najwięcej o pogodzie i dynamice jej zmian mówią układy ciśnienia. Układ izobar, czyli linii, które łączą punkty o tym samym ciśnieniu, świadczy o tym, czy będzie gwałtownie, czy spokojnie – wzdłuż tych linii wieje wiatr. To, z jaką siłą wieje, zależy od tego, czy linie są wobec siebie blisko. Im bliżej, tym wieje mocniej. Pisaliśmy już o tym (klik). Tym razem wyjaśnimy, co oznaczają wyże i niże i jaką pogodę przynoszą.
Wyż
Na mapie prognostycznej oznacza się go literą W lub H (High). To wyż baryczny, czyli antycyklon, w którego centrum jest wysokie ciśnienie. Powietrze w wyżu „kręci” się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Latem i zimą wyże przynoszą dużo słońca i dość stabilną pogodę. Jesienią oraz wiosną często oznaczają mgły i zamglenia.. Wszystko zależy od usytuowania takiego ośrodka barycznego.
Zimą często mamy do czynienia z wyżem rosyjskim, który częstuje nas bezchmurnym niebem i napływem bardzo zimnych mas powietrza. Przez co w nocy temperatura spada do wartości grubo poniżej -10 stopni, a zdarza się, że i -20 stopni.
Z kolei latem położenie ośrodka wysokiego ciśnienia na wschodzie Europy zazwyczaj oznacza u nas upał i groźne burze.
Rys. Hi Agencja
Jak czytać prognozy pogody – niżowa huśtawka
Niż na mapie oznaczony jest literami N (Niż), L (Low) lub T (Tief). W centrum ośrodków ciśnienie jest najniższe. Inaczej mówiąc, niż to cyklon kręcący się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Wyże przynoszą nam stabilną pogodę, niże natomiast… to pogodowa huśtawka.
Jesienią, zimą, oraz wiosną wędrujące ośrodki znad Atlantyku przynoszą silne wichury i szereg innych niebezpiecznych zjawisk, takich jak intensywne opady deszczu oraz burze.
Groźne niże
Jednym z groźniejszych ośrodków niskiego ciśnienia, który spowodował w Polsce śmierć 5 osób, a w całej Europie 15, był niż Ksawery, który szalał nad Polską w 2013 r. Jeszcze groźniejszy ośrodek niżowy odwiedził Polskę w 2007 roku. Był to niż Cyryl, zabił w Polsce 6 osób. Nocą lokalnie wiało z prędkością 150 km/h, a na Śnieżce 250 km/h. Pamiętacie, zasada jest prosta – im większa różnica ciśnień między wyżem i niżem, tym szanse na groźne zjawiska większe.
Równie groźnymi niżami są te, które powstają nad ciepłymi wodami basenu Morza Śródziemnego, a następnie wędrują w naszym kierunku. Taki bardzo wydajny w opady niż był przyczyną powodzi tysiąclecia, która dotknęła Polskę w 1997 roku, gdzie m.in we Wrocławiu woda sięgała 3 piętra czteropiętrowego bloku.
Gdzie znaleźć sprawdzone informacje?
Bardzo ważne jest zatem położenie oraz wędrówka układów niżów i wyżów, którą można śledzić np. na animacjach podczas prezentacji prognoz pogody.
Możecie to też zobaczyć w internecie, np. na stronach z aktualną sytuacją baryczną:
>> http://www.skystef.be/forecast4d.html
>> http://www.skystef.be/forecast3.html
Więcej na temat aplikacji pogodowych przeczytasz tu: >>> Systemy wczesnego ostrzegania
Fronty atmosferyczne
By mieć niezbędną wiedzę o prognozowaniu pogody, musicie też poznać pojęcie frontów atmosferycznych. To „linie” oddzielające dwie różne pod względem termicznym masy powietrza. Odgrywają ogromną rolę w kształtowaniu pogody.
Front ciepły na mapach zaznaczony jest czerwoną linią, z czerwonymi obłymi wypustkami. Front ciepły zimą przynosi mgły, zamglenia, opad mżawki i drobnego deszczu, co stanowczo utrudnia poruszanie się po drogach. W okresie ciepłym (lato) taki front może przynieść szeroką strefę umiarkowanych opadów deszczu oraz burze.
Front chłodny na mapie synoptycznej zaznacza się niebieską linią z ostrymi wypustkami. Taki front niesie ze sobą, przede wszystkim latem, groźne zjawiska. Po fali napływu gorących mas powietrza, zimny front powoduje bardzo groźne zjawiska burzowe, które w wielu przypadkach są przyczyną poważnych szkód materialnych. Nawalny deszcz, spory grad, bardzo silny wiatr, a nawet trąby powietrze to swoiste upominki, które taki front przynosi. Można powiedzieć, że fronty chłodne odznaczają się większą dynamiką, a co się z tym wiąże, raczej nic dobrego w parze z nimi iść nie może.
Okluzja ciepła i chłodna
Na mapach znajdziecie jeszcze jeden front, w postaci fioletowej linii z wypustkami ostrymi i zaokrąglonymi ułożonymi na przemian. I jeśli taki się pojawi, to można spodziewać się dosłownie wszystkiego. Mamy wówczas do czynienia z okluzją ciepłą oraz chłodną. Pogoda wówczas może być bardzo kapryśna, może padać i grzmieć, a może tylko straszyć chmurami.
Zaglądajcie na aplikacje pogodowe, czytajcie mapy i prognozy. Zwłaszcza, jak planujecie aktywny wypoczynek, wyjścia na szlaki. Bądźcie przygotowani na pogodę.
Jak? Zajrzyjcie do tych tekstów!
Podziel się:
